azotany i azotyny.

[Bea]

Który związek jest ważniejszy? A raczej bardziej zabójczy dla ryb? Mierzycie u siebie? Z czego powstają te związki?

[Hawk]

Azotyny (NO2-) są pośrednim produktem przemiany materii ryb. Najmniejsze ich stężenie w akwarium jest dla ryb toksyczne i może powodować zgony (NO2- niszczy hemoglobinę i zaburza proces oddychania). Nie są one jednak aż tak szkodliwe, jak bezpośredni produkt przemiany materii - amoniak (NH3), lecz bardziej toksyczne, niż jony amonowe (NH4+). W wodzie o odczynie kwaśnym azotyny przekształcają się w HNO2, który jest bardziej toksyczny niż NO2-.

Azotyny są wykorzystywane przez bakterie nitryfikacyjne (Nitrobacter) do produkcji azotanów (NO3-). Azotany są mniej szkodliwe, niż jony amonowe, amoniak i azotyny. Bakterie Nitrobacter wymagają do rozwoju dużej powierzchni oraz dobrego natlenienia. Oba te warunki spełniają filtry biologiczne. Bakterii tych nie trzeba wprowadzać do akwarium (aczkolwiek można, stosując produkty takie, jak Sera Nitrivec, czy Hagen Cycle). Rozwiną się one same (w przeciągu 3-4 tygodni) jeśli tylko dostarczymy im NO2- (proces ten nazywa się dojrzewaniem akwarium). Można to zrobić wpuszczając do akwarium niewielką ilość organizmów zwierzęcych (wytrzymałych ryb, ślimaków, itp.) lub wkraplając amoniak - amoniak i jony amonowe zostaną przetworzone wstępnie przez bakterie Nitrosomas i zostanie wyprodukowane NO2- konieczne do rozwoju bakteriom Nitrobacter.

Do redukcji stężenia NO2- w wodzie przyczyniają się także rośliny - zarówno rośliny wyższe, jak i glony.

Testy do badania stężenia NO2- (a raczej NO2 - dwutlenku azotu) w wodzie są produkowane przez większość firm sprzedających preparaty akwarystyczne (np. Tetra, Sera, JBL, Zoolek). Polegają one na wymieszaniu odczynników z określoną ilością wody oraz porównaniu koloru do skali barwnej. Jakość testów jest lepsza u producentów zagranicznych.